Met de eerste grondwetsherziening van 1970 worden de drie cultuurgemeenschappen opgericht. Op juridisch vlak betekende dit het begin van het proces van de staatshervorming.
De geboorte van de drie cultuurgemeenschappen is, zoals hun naam laat vermoeden, een teken van een bepaalde autonomie inzake cultuur. Toch zijn de bevoegdheden van die cultuurgemeenschappen nog uiterst beperkt.
Deze eerste hervorming is een antwoord op het streven van de Vlamingen naar culturele autonomie.
In 1970 wordt ook de basis gelegd voor de oprichting van drie gewesten. Ze krijgen ieder hun eigen grondgebied en ze moeten vooral actief zijn op economisch vlak. De gewesten zijn een antwoord op het streven van de Franstaligen - de Walen en de Franstalige Brusselaars - naar economische autonomie.
In 1980 vindt de tweede staatshervorming plaats. Het werk dat in 1970 startte, wordt verdergezet.
In 1980 worden de cultuurgemeenschappen kortweg de gemeenschappen. Dat gebeurt omdat de gemeenschappen zich naast de culturele aangelegenheden ook buigen over de persoonsgebonden aangelegenheden, namelijk de gezondheid en de sociale bijstand.
Bijgevolg heten deze drie gemeenschappen vanaf 1980: de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap. Deze gemeenschappen krijgen elk een raad - dat is hun parlement - en een regering.
Met de staatshervorming van 1980 worden ook twee gewesten opgericht: het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest. Ook zij hebben een raad en een regering. Let wel op het volgende: in Vlaanderen smelten van bij het begin de regering en de raad van het Vlaamse Gewest samen met de regering en de raad van de Vlaamse Gemeenschap. In Vlaanderen heeft men voor de gemeenschappen en de gewesten dus één regering en één raad.
De Franstaligen hebben de instellingen van de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest niet samengevoegd. Er zijn immers veel meer Franstalige Brusselaars ten opzichte van Franstalige Walen dan dat er Nederlandstalige Brusselaars zijn ten opzichte van Vlamingen.
Van deze tweede fase in 1980 onthouden we ook dat het Brusselse Gewest, weliswaar erkend in 1970, toch (wat zijn instellingen betreft) nog in de 'koelkast' blijft zitten. Maar dat verandert bij de volgende, de derde staatshervorming.