België, een federale staat

België werd in 1830 onafhankelijk. Tussen 1970 en 1993 evolueerde het land tot een federale structuur. Dit gebeurde via vijf staatshervormingen (in 1970, 1980, 1988-89, 1993 en 2001). Daarom zegt het eerste artikel van de Belgische grondwet vandaag: "België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten". In 2012 en 2014 kwam de zesde staatshervorming tot stand.

De macht om beslissingen te nemen behoort niet langer exclusief toe aan de federale regering en het federaal parlement. De leiding over het land is nu in handen van verschillende partners, die onafhankelijk hun bevoegdheden uitoefenen in hun domeinen.

De gemeenschappen

De herverdeling van de bevoegdheden verliep langs twee lijnen. De eerste lijn heeft te maken met taal en, in een ruimer kader, met alles wat de cultuur aangaat. Hierdoor ontstonden de gemeenschappen. Het concept "gemeenschap" verwijst naar de personen waaruit zo'n gemeenschap bestaat en naar de band die deze personen verenigt, namelijk hun taal en cultuur. België ligt op de breuklijn van de Germaanse en de Latijnse culturen. Dit verklaart waarom het land drie officiële talen telt: het Nederlands, het Frans en het Duits. Daarom heeft België vandaag drie gemeenschappen: de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap. Deze gemeenschappen stemmen dus overeen met de bevolkingsgroepen.

De gewesten

De tweede lijn van de staatshervorming werd historisch geïnspireerd door economische belangen. De gewesten, die naar meer economische autonomie streefden, drukken deze belangen uit. De oprichting van drie gewesten was hiervan het gevolg: het Vlaamse Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest. Ze zijn tot op een zekere hoogte vergelijkbaar met de Amerikaanse Staten en de Duitse "Länder".

Het land is verder nog verdeeld in 10 provincies en 581 gemeenten.

De federale staat

Toch houdt de federale staat belangrijke bevoegdheden, onder meer op het vlak van buitenlandse zaken, landsverdediging, justitie, financiën, sociale zekerheid, belangrijke delen van volksgezondheid en binnenlandse zaken... De gemeenschappen en de gewesten zijn echter ook bevoegd voor buitenlandse betrekkingen.