Een nieuw federaal reductieprogramma voor gewasbeschermingsmiddelen voor 2023-2027

Het nieuwe programma 2023-2027 van het federale reductieplan voor gewasbeschermingsmiddelen (FRPG) is nu beschikbaar op Fytoweb. Dit federale programma maakt, samen met drie gewestelijke programma's, deel uit van het Belgische nationaal actieplan voor de reductie van pesticiden (NAPAN). Met dit actieplan willen de Belgische overheden de transitie naar duurzamere gewasbeschermingspraktijken stimuleren en faciliteren. Het federale programma beschrijft de 28 acties die de federale overheid onderneemt met de bedoeling de risico’s van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en hun impact op het leefmilieu en de volksgezondheid te verminderen. Het gaat om 19 federale acties en 9 acties die in samenwerking met de gewestelijke overheden worden uitgevoerd.

Het programma kwam tot stand na een openbare raadpleging over het ontwerpprogramma in 2022. Op basis van de analyse van alle ontvangen opmerkingen werd het ontwerpprogramma verder verbeterd, in overleg met de bevoegde overheidsdiensten, de stakeholders en de betrokken federale ministers. Het resultaat is een ambitieus actieplan, dat zich richt op het verminderen van de risico’s verbonden aan zowel het professionele als het niet-professionele gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De acties zijn zeer divers van aard. Verschillende acties zijn een vervolg op acties uit de vorige 5-jarige reductieprogramma’s, andere acties zijn volledig nieuw.

Communicatie vormt een rode draad doorheen het hele programma: de federale overheid wil meer proactief gaan sensibiliseren en informeren, zowel naar het brede publiek als naar professionele gebruikers van gewasbeschermingsmiddelen. De bedoeling is systematisch en in begrijpbare taal te communiceren over de resultaten van de verschillende acties, controles op naleving van de wetgeving en andere relevante informatie.

Verder zet het programma sterk in op preventief risicobeheer, op bijkomende risicobeperkende maatregelen (waar nodig via aanpassingen in de wetgeving), op waakzaamheid en op het stimuleren van een verschuiving naar duurzamere gewasbeschermingsmiddelen en -technieken. Ook wetenschappelijk onderzoek komt aan bod, onder andere over effecten van gewasbeschermingsmiddelen op bestuivers en over gezondheidseffecten bij mensen als gevolg van chronische blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen.

Een andere belangrijke actie is de ontwikkeling van het NAPAN dashboard, dat tot doel heeft de evoluties in de risico’s verbonden aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in kaart te brengen en te kwantificeren. Aan de hand van de in het dashboard verzamelde indicatoren zal er een globale evaluatie van het NAPAN worden uitgevoerd, om op nationaal vlak de balans op te maken van de resultaten die het NAPAN reeds heeft opgeleverd. De federale en gewestelijke overheden zullen deze globale evaluatie vervolgens gebruiken om een gezamenlijke toekomstvisie te ontwikkelen, die de prioriteiten en doelstellingen voor België zal vaststellen.

Tijdens de uitwerking van de acties wordt regelmatig teruggekoppeld met de stakeholders via de NAPAN Raad, waarin zowel de bevoegde administraties als vertegenwoordigers van de industrie, landbouwsector, milieuorganisaties, consumentenorganisaties, onderzoekscentra en universiteiten zetelen. Bij de ontwikkeling van nieuwe risicobeperkende maatregelen gaat specifieke aandacht naar de haalbaarheid voor de gebruikers, onder andere door middel van overleg met de landbouworganisaties.

U kan het nieuwe federale reductieprogramma en het verslag van de openbare raadpleging hier bekijken.